Hương Vị Cuộc Đời

               Kính thưa quý độc giả,

               Quý vị và tôi, mỗi người chúng ta được tạo dựng nên, mang một cá tính độc đáo riêng biệt của mình. Cũng như vậy, những người bạn chúng ta có trong cuộc đời, mỗi người mỗi tính, mỗi người một vẻ, mang lại cho cuộc đời của quý vị và tôi những hương vị khác nhau, khiến cuộc đời trở nên thật phong phú và hào hứng. Đáng tiếc cho những ai cô độc, lẻ loi, vì khi một người không có bạn, thì cuộc đời quả thật là vô vị và trống vắng. Nói như vậy, để mới thấy thấm thía câu danh ngôn của nhà văn Thomas Hughes rằng: “Phước cho những ai có tài kết bạn, bởi vì đây là một trong những món quà quý giá nhất mà Thượng Đế ban tặng cho. Muốn kết bạn thì đòi hỏi một số điều, nhưng điều quan trọng hơn hết, đó là khả năng tự cởi trói mình ra khỏi bản thân, để có thể thưởng thức và cảm kích những đặc tính đáng quý và đáng mến ở nơi người khác”.

               Mà thật vậy, mỗi người mang một cá tính khác nhau, cho nên cách mỗi người giao tiếp, kết bạn và lựa bạn cũng rất khác nhau. Có người với tài ngoại giao rộng rãi, đi đâu cũng có lắm bạn bè cùng người quen. Có người thì hài lòng với chỉ một vài người bạn thân trong đời. Theo các nhà phân tích tâm lý, cá tính của mỗi người chúng ta, mặc dầu khác biệt trong từng cá nhân, nhưng ít nhiều rơi vào trong bốn loại căn bản sau đây.

               Thứ nhất là những người nóng tính hay trực tính, với những đặc điểm là có nhiều ý chí, và nghị lực, độc lập, lạc quan, thực tế, tự tin và những người này thường nắm giữ vai trò chỉ huy hay lãnh đạo. Yếu điểm của những người trực tính là dễ nóng giận, đôi khi tàn nhẫn, ưa châm biếm, có khuynh hướng đàn áp, thiếu quan tâm, dễ tự cao và ít tình cảm.

               Thứ nhì là những người lạc quan, với đặc điểm là mau miệng, nói nhiều, nhiệt tình, cởi mở, thân thiện, cảm thông và vô tư. Yếu điểm của những người lạc quan là thiếu ý chí, dễ chao đảo, thiếu kỷ luật, dễ bị người khác dẫn dụ, ưa tự ái, ồn ào và có khuynh hướng thổi phồng các sự kiện.

               Thứ ba là những người đa sầu, với đặc điểm là nhiều tài hoa, có óc phân tích tỉ mỉ, nhạy cảm, thích hoàn hảo, có khiếu thẩm mỹ cao, trung thành và tận hiến. Yếu điểm của những người đa sầu là dễ tự tôn, dễ sầu muộn, tiêu cực, ít giao thiệp, ưa phê bình, giận dai và đôi khi cứng ngắc trong lối suy nghĩ và cách xử sự.

               Thứ tư là những người lãnh đạm với đặc điểm là điềm tĩnh, dễ thích nghi với hoàn cảnh, hiệu quả cao, bảo thủ, thực tế, có tài ngoại giao và hóm hỉnh. Yếu điểm của những người lãnh đạm gồm có tính keo kiệt, lừng chừng không quyết định, chỉ thích làm khán giả, tự thủ cho bản thân, ích kỷ và thiếu động cơ.

               Qua bốn loại cá tính căn bản vừa rồi, quý vị có vừa thoáng nhận ra cá tính của chính mình và cá tính của những người bạn chung quanh chúng ta hay không? Thật ra, không ai trong chúng ta hoàn toàn trực tính, hay luôn luôn lạc quan, hay lúc nào cũng đa sầu hay tuyệt đối lãnh đạm, nhưng mỗi người sẽ là sự kết hợp của cả bốn loại với một loại cá tính có khuynh hướng chiếm ưu thế nhất. Chính cá tính mỗi người sẽ ảnh hưởng rất nhiều trên nhu cầu cần có bạn, cách kết bạn và duy trì tình bạn. Như những người lạc quan chẳng hạn, với tính ưa nói nhiều, thường có lắm bạn, nhưng tình bạn chỉ ở mức sơ giao bên ngoài mặt mà thôi. Ngược lại, người đa sầu chỉ có vài người bạn, nhưng thường là tình bằng hữu đã trải qua nhiều thử thách để trở nên sâu đậm thắm thiết. Thế mới biết, cũng là bạn cả, nhưng chúng ta cần cảm thông vì mỗi người mang một cá tính khác nhau.

               Một phương diện khác trong cá tính cũng ảnh hưởng đến việc kết bạn, đó là khuynh hướng đối ngoại (extrovert) hay khuynh hướng nội tâm (introvert). Để đánh giá cá tính một người thuộc loại đối ngoại hay rút vào đời sống nội tâm, các nhà tâm lý không chỉ nhìn xem một người có bản tính cởi mở hay rụt rè, nhưng còn xem người đó được phục hồi năng lực và tinh thần bằng cách nào. Một người có khuynh hướng đối ngoại, thường cảm thấy vui hẳn lên, khỏe hẳn lên khi có thật nhiều người bên cạnh. Những người “đối ngoại”, sau khi được gặp mặt thật nhiều người, được trò chuyện thăm hỏi về công ăn việc làm, về gia cảnh, về mọi sự của người khác, sau khi đi dự tiệc tùng trở về, thì thấy năng lượng được đổ đầy trở lại. Trong khi đó, một người có khuynh hướng nội tâm, sau buổi tiệc tàn thì họ cũng như muốn tàn tạ theo. Họ không thích tới nơi đông người, cảm thấy khó khăn khi phải mở lời với người khác. Những người có khuynh hướng nội tâm, để phục hồi năng lực, thường thích rút vào một nơi hiu quạnh, chỉ mình với mình, hay với một quyển sách trên tay hay thả hồn theo những bài nhạc với âm điệu nhẹ nhàng.

               Do vậy, khi đối xử với bạn, chúng ta phải nhận ra người đó là một cá nhân duy nhất, được Thiên Chúa tạo dựng nên, với cá tính riêng biệt, để hoàn tất những mục đích mà Ngài đặt để trong đời sống người đó, như thi sĩ Đa-vít có diễn tả:

               “Chúa tạo nên tâm thần con, dệt thành con trong lòng mẹ. Cảm tạ Thượng Đế, đã sáng tạo con lạ lùng, tuyệt diệu! Con biết rõ, công việc Ngài vô cùng siêu việt” (Thi Thiên 139:13-14)

               Quý độc giả thân mến,

               Bên cạnh cá tính mỗi người ảnh hưởng đến việc kết bạn và nuôi dưỡng tình bằng hữu, trong những người bạn, cũng có những loại bạn khác nhau.

               Trong đời sống mỗi ngày, chúng ta phải tiếp xúc với rất nhiều người. Đây là những người chúng ta chỉ biết, nhưng không quen thân cũng như không biết rõ về những người đó, thí dụ như những người hàng xóm trên cùng một con đường nơi chúng ta cư ngụ, người bán hàng ở những cửa hiệu nơi chúng ta thường lui tới, người cùng sở làm nhưng ở một bộ phận khác vv. Chúng ta chỉ giao tiếp với những người này ở mức độ xã giao bên ngoài mà thôi. Chúng ta thường không cố ý lựa chọn quen biết với những người sơ giao này, nhưng họ đến trong những tiếp xúc và sinh hoạt thường nhật của chúng ta. Tuy vậy, đối với những người có khuynh hướng “đối ngoại”, vòng tròn sơ giao thường rất rộng lớn, có thể lên tới vài trăm đến vài ngàn người, trong khi những người thích đời sống nội tâm, vòng tròn sơ giao thường giới hạn đến mức tối thiểu cần thiết mà thôi.

               Cách đây hơn 2000 năm, Thiên Chúa Ngôi Hai đã giáng trần, hạ sinh ra trong một con người mang tên Giê-xu. Trong 33 năm ngắn ngủi trong trần gian, trước khi Chúa Cứu Thế Giê-xu tự nguyện để bị xử tử trên cây thập tự, lãnh cái chết đau thương để đền nợ tội thế cho cả nhân loại, trong đó có quý vị và tôi, Ngài đã dành thật nhiều thời giờ để đến với nhiều người và kết bạn. Bên cạnh thời giờ riêng tư một mình để cầu nguyện với Cha của Ngài trên trời, Chúa Giê-xu cũng thích đến với nhiều người, dành thời giờ để đi dự đám cưới, dự đám tang, đi vào nơi nhóm chợ và nơi đền thờ, để làm quen, để chữa bệnh, cũng như rao giảng về món quà cứu rỗi của Thượng Đế. Chúa Giê-xu là một gương mẫu hoàn hảo của một đời sống cân bằng giữa khuynh hướng nội tâm và khuynh hướng đối ngoại.

               Bên vòng trong của vòng tròn sơ giao là những người bạn thân của chúng ta. Làm sao chúng ta biết ai là bạn thân hay chỉ là người sơ giao bên ngoài mà thôi? Một trong cách nhận định, đó là trong ngày thành hôn trọng đại hay khi tổ chức một bữa tiệc sinh nhật hay kỷ niệm ngày cưới, hay một dịp họp mặt thân mật, những người được quý vị mời đến để chung vui với mình thường là những người bạn thân. Những người bạn thân khác với những người chúng ta chỉ quen biết sơ sài bên ngoài và đây thường là những người chúng ta tiếp xúc thường xuyên, ít nhiều có chung một quan niệm sống với chúng ta về những vấn đề chủ yếu của đời sống, hay có cùng một sở thích, một nguyện vọng với chúng ta. Khác với những người sơ giao mà chúng ta biết qua những sinh hoạt mỗi ngày, những người bạn thân là người chúng ta lựa chọn để gần gũi, để có mối quan hệ thân thiết với người đó.

               Chúa Cứu Thế Giê-xu có rất nhiều bạn thân, không những chỉ với mười hai môn đệ cùng đồng hành, nhưng còn có những người Ngài thường lui tới, dùng bữa chung, cùng sẻ chia vui buồn và trò chuyện thân mật với họ. Điều thú vị là, trước khi Chúa Giê-xu chọn một người làm môn đệ, để người đó trở thành một người bạn thân thiết và cùng đồng hành với Ngài trong công cuộc rao giảng về chương trình cứu rỗi nhân loại, Ngài thường cầu nguyện xin Cha Ngài hướng dẫn trong việc lựa chọn. Trong khi Chúa Cứu Thế Giê-xu chính là Con Trời trong thân xác con người, mà còn tìm kiếm sự cố vấn cần thiết từ Cha Ngài trong việc chọn bạn, còn quý vị và tôi, chúng ta có thận trọng trong việc kết thân với một người nào đó hay không? Cố tổng thống George Washington có nói: “Hãy liên hệ với những người có phẩm cách tốt đẹp nếu bạn xem trọng thanh danh của chính mình, bởi vì thà rằng đơn độc hơn là đồng hành với kẻ xấu.”

               Còn Kinh Thánh có nhắc nhở rằng: “Người công chính dẫn lối cho bạn bè, nhưng đường ác nhân đi khiến chúng bị lạc” (Châm Ngôn 12:26). Sự thật là, quý vị và tôi sẽ trở nên giống như người mà mình kết thân, chúng ta rồi sẽ có lối suy nghĩ và cách hành xử giống như những người mà mình thường xuyên giao hảo. Sứ đồ Phaolô cảnh cáo về những tai hại khi giao du với những thành phần xấu để kết bạn như vầy: “Tôi muốn nói là anh chị em không nên tương giao với những người tự nhận là tín hữu của Chúa Cứu Thế mà dâm dục, tham lam, thờ thần tượng, chưởi mắng, rượu chè be bét hay lường gạt. Không nên ăn chung với những người như thế nữa.” (1 Côrinhtô 5:11)

               Lời hướng dẫn của sứ đồ Phaolô không có nghĩa là chúng ta có quyền lên án người khác, nhưng lời này chỉ nhấn mạnh rằng, chúng ta phải khôn ngoan trong việc lựa chọn những người bạn thân thiết. Cũng giống Chúa Cứu Thế Giê-xu, chúng ta nên có tinh thần thân thiện đến với nhiều người. Tuy vậy, cũng giống như Chúa Cứu Thế Giê-xu thận trọng và cầu nguyện với Cha Ngài khi lựa chọn môn đệ để cùng đồng hành, chúng ta cũng nên khôn ngoan khi lựa chọn những người bạn thân để cùng bước đi với chúng ta trong cuộc sống. Hãy tự hỏi với chính mình ba điều sau đây về những người chúng ta đang giao hảo thân mật:

               Thứ nhất, những người bạn này có khích lệ để giúp chúng ta có những lựa chọn đầy khôn ngoan trong đời sống không?

               Thứ nhì, những người bạn này có nâng cao tầm nhìn, cách suy nghĩ của chúng ta hay không? Thí dụ như, những người bạn này có khiến chúng ta cứ suy nghĩ lẩn quẩn trong việc chạy đua với “cơm áo gạo tiền” hay hướng chúng ta về giá trị tinh thần hay tâm linh tốt đẹp nữa?

               Thứ ba, những người bạn này có cùng vui với chúng ta trong thành công, cùng buồn với chúng ta trong những thất bại hay khó khăn, thành thật tỏ bày và khuyên nhủ về những sai lầm của chúng ta, an ủi và quan tâm khi chúng ta đau yếu không?

               Nếu quý vị có những người bạn với được ba đặc tính trên, quý vị là một người thật có phước vì cuộc đời của quý vị tràn đầy những hương vị tuyệt vời của những người bạn thân quý giá.

               Trong tuần tới, xin mời quý vị cùng tiếp tục khám phá với chúng tôi về những phương diện khác trong tình bạn, cùng những lợi ích vô giá mà tình bạn mang đến.

               Kính chúc quý vị có một cuối tuần thật hạnh phúc bên người thân và bè bạn.

               Thân chào quý vị và các bạn.
 

Tùng Tri
Nguồn: phatthanhhyvong.com